Elke overheidslaag stelt een omgevingsvisie op; gemeenten, provincies en het Rijk. De omgeving houdt namelijk niet op bij de grens van een gemeente, waterschap of provincie. De Nationale Omgevingsvisie (NOVI), Omgevingsvisie Gaaf Gelderland en Blauwe Omgevingsvisie beschrijven de waarden, thema’s en ambities voor hun gebieden, daar valt Scherpenzeel dus onder. Echter in onze eigen Scherpenzeelse omgevingsvisie maken wij onze eigen keuzes, die soms ook van de anderen kunnen verschillen.
Het Rijk maakt een nationale omgevingsvisie, de provincie een provinciale omgevingsvisie en de gemeente een gemeentelijke omgevingsvisie. De omgeving houdt namelijk niet op bij de grens van een gemeente, waterschap of provincie. Ondanks dat de Nationale Omgevingsvisie (NOVI), Omgevingsvisie Gaaf Gelderland en Blauwe Omgevingsvisie dus ook relevant zijn voor Scherpenzeel, maken we in onze omgevingsvisie onze eigen keuzes. We gaan hieronder kort in op de kern van deze andere omgevingsvisies.
Nationale Omgevingsvisie (NOVI)
De NOVI biedt een kader en geeft richting op een landelijke schaal. Tegelijkertijd is er ruimte voor regionaal maatwerk en verdere uitwerking gericht op gebieden. Met de NOVI zet het Rijk een proces in gang waarmee we keuzes voor onze leefomgeving sneller en beter kunnen maken. Zo bouwen we samen aan een mooier en sterker Nederland. De NOVI omschrijft 4 prioriteiten:
- Ruimte voor klimaatadaptatie en energietransitie: Nederland moet zich aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering, zoals zeespiegelstijging, hogere rivierafvoeren, wateroverlast en langere perioden van droogte. Nederland is in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust.
- Duurzaam economisch groeipotentieel: Nederland werkt toe naar een duurzame, circulaire, kennisintensieve en internationaal concurrerende economie in 2050.
- Sterke en gezonde steden en regio’s: Er zijn nieuwe locaties nodig voor wonen en werken. Het liefst binnen de bestaande stadsgrenzen, zodat de open ruimten tussen stedelijke regio’s behouden blijven. We willen de leefbaarheid en klimaatbestendigheid in steden en dorpen verbeteren. Schonere lucht, voldoende groen en water en genoeg publieke voorzieningen waar mensen kunnen bewegen (wandelen, fietsen, sporten, spelen), ontspannen en samenkomen.
- Toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied: Er ontstaat een nieuw perspectief voor de Nederlandse landbouwsector als koploper in de duurzame kringlooplandbouw. Een goed verdienpotentieel voor de bedrijven wordt gecombineerd met een minimaal effect op de omgevingskwaliteit van lucht, bodem en water. Ook gaan we aan de slag met het verbeteren van biodiversiteit en het tegengaan van bodemdaling.
Gelderse Omgevingsvisie Gaaf Gelderland
Een gaaf Gelderland voor bewoners, ondernemers en bezoekers. Dat wil de provincie met haar Omgevingsvisie bereiken. Zodat iedereen in deze provincie prettig kan wonen, werken, studeren en ontspannen. ‘Gaaf’ is een woord met 2 betekenissen. Het betekent ‘mooi’ en gaat over wat – historisch en landschappelijk gezien – heel, mooi en ongeschonden is. Maar ‘gaaf’ verwijst ook naar dat wat ‘cool’, nieuw en vernieuwend is; aantrekkelijk voor nieuwe generaties. Willen we Gelderland in de toekomst ‘gaaf’ houden, dan moeten we daar nu wat voor doen.
Aan de hand van 7 onderwerpen heeft Gelderland ambities bepaald:
- Energietransitie: In 2050 is Gelderland klimaatneutraal. Dit bereiken zij door grootschalige besparing en opwekking uit verschillende duurzame bronnen van energie, zoals wind, zon, waterkracht, biomassa en bodemenergie. En ze stimuleren innovatie en het uitrollen van bewezen technieken. Als tussendoel realiseren ze in 2030 55% broeikasgasreductie in Gelderland.
- Klimaatadaptatie: In 2050 is Gelderland klimaatbestendig. Ze zijn goed voorbereid en toegerust op de gevolgen van klimaatverandering: wateroverlast, droogte, hittestress en overstromingsgevaar. Als tussendoel zorgen ze in 2020 dat risico’s en kansen in beeld zijn gebracht en we een strategie hebben opgesteld.
- Circulaire economie: Gelderland wil de eerste afvalloze provincie van Nederland zijn. Afval bestaat niet meer; er zijn alleen nog grondstoffen die blijvend hun waarde behouden in onze schone industrie. Om dit te bereiken is in 2030 het gebruik van primaire grondstoffen in Gelderland met 50% teruggebracht.
- Biodiversiteit: In 2050 gaat het goed met de biodiversiteit in Gelderland. In Gelderland wordt natuurinclusief gewerkt. Biodiversiteit wordt overal waar mogelijk versterkt en ingepast, óók buiten de specifiek als natuur aangewezen gebieden. In 2030 is 75% van de Europese doelen van de vogel- en habitatrichtlijn behaald.
- Bereikbaarheid: In 2050 is de groei van de mobiliteit op een slimme manier opgevangen en verplaatsen mensen in Gelderland zich veilig, snel, betaalbaar en klimaatneutraal. Snel en veilig internet fungeert daarbij als alternatief voor fysieke verplaatsingen. In 2050 is het netwerk voor goederenvervoer in Gelderland toegankelijk, duurzaam en klimaatneutraal. In 2030 is al het busvervoer zonder uitstoot en is 35% van het totaal aantal verplaatsingen met de fiets.
- Economisch vestigingsklimaat: Gelderland wil haar concurrerende positie binnen het internationale stedelijke netwerk van Amsterdam, Brussel en Keulen verder versterken. Om onderscheidend te blijven, halen we in 2050 maximaal profijt uit onze unieke combinatie van stedelijke en groene kwaliteiten. In 2050 zijn alle werklocaties in Gelderland duurzaam ingericht qua energie, klimaatbestendigheid en logistieke en productiestromen. We zijn koploper in Nederland.
- Woon- en leefklimaat: Gelderland heeft een aanbod aan woningtypen en woonmilieus passend bij de diversiteit aan woningvraag; voor ieder een passende, duurzame woning. We benutten de bestaande bebouwde omgeving optimaal met voldoende ruimte voor klimaatadaptieve maatregelen. Alle nieuwbouw wordt aardgasloos aangelegd en zoveel mogelijk circulair gebouwd. In 2035 zijn alle (bestaande) wijken van het aardgas. Woningen in Gelderland zijn in 2050 klimaatneutraal.
Blauwe Omgevingsvisie 2050
Waterschap Vallei en Veluwe heeft haar eigen omgevingsvisie opgesteld: Blauwe Omgevingsvisie 2050 (BOVI2050). Met deze BOVI2050 zet het waterschap op geheel nieuwe wijze koers naar een duurzame samenleving waarbij we water zien als een ordenend principe. De drie waterprincipes zijn:
- Water is het ordenend principe in de ruimtelijke ontwikkeling: Mooi en schoon water vergroot de leefbaarheid van onze leefomgeving. In ruimtelijke ontwikkeling speelt water een centrale rol omdat water alle ruimtelijke functies met elkaar verbindt.
- Maximaal schoonhouden en vasthouden van water: Het grondwatersysteem is essentieel voor de watervoorziening in het gebied van Vallei en Veluwe. Daarom zetten zij zoveel mogelijk in op het vasthouden van water en het terugbrengen van water in de bodem. Zo sparen we water voor tijden van droogte. Tegelijkertijd helpt dit om beter om te gaan met een tijdelijk teveel aan water.
- Partnerschap als watermerk: het Waterschap wil graag met een open en samenwerkingsgerichte houding in gesprek met maatschappelijke partners (publiek en privaat), om gezamenlijk positief bij te dragen aan de ruimtelijke kwaliteit van onze leefomgeving. Ze werken grensontkennend en bundelen de krachten van iedereen, zonder vooraf individuele organisatiebelangen voorop te stellen.