Wat is  gezondheid?
Het thema gezondheid gaat over veel verschillende zaken. Om gezond te leven zijn er allerlei dingen die we zelf kunnen doen, zoals gezond eten, voldoende beweging en slaap en hygiëne. Als we het hebben over gezondheid binnen de Omgevingsvisie, dan praten we juist over de delen die zich buiten afspelen. Denk daarbij aan spelen, sporten en bewegen. Hiervoor is voldoende ruimte buiten nodig, bijvoorbeeld in parken en het buitengebied. Ook goede zorg, lekker in je vel zitten en mee kunnen doen in de samenleving hoort hierbij. Onderdelen zoals frisse lucht en schoon water nemen we op bij het thema Milieu.

Waar staan we nu?
De fysieke leefomgeving heeft invloed op de gezondheid van mensen. Gemeente Scherpenzeel heeft een groene en beweegvriendelijke leefomgeving die uitnodigt tot beweging en wil dit graag behouden en versterken. Het voorzieningenniveau op het gebied van sport en activiteiten is hoog, met de aanwezigheid van het zwembad, diverse sportverenigingen en Kulturhus de Breehoek.

Figuur: Gezondheidsrisico’s in Scherpenzeel, GGD Gelderland-Midden en Nederland

Uit monitors van het RIVM en de GGD blijkt dat gezondheid positief is binnen onze gemeente. De levensverwachting van Scherpenzelers bij geboorte is 82,9 jaar, dat is hoger dan het landelijke (81 jaar). Daarnaast zien we in bovenstaande figuur dat Scherpenzeel gemiddeld lager scoort dan het landelijk gemiddelde als het gaat over overgewicht en obesitas, (zwaar) roken of overmatig/zwaar drinken. Wel hebben Scherpenzelers rond of net boven het landelijk gemiddelde last van één of meer chronische ziekten, gezondheidsbeperkingen of angst en depressie volgens het RIVM gezondheidsprofiel.

Ouderen zijn een belangrijke doelgroep in het beleid voor een gezonde samenleving. Uit de cijfers van het RIVM blijkt een relatief grote toename van het aantal (m.n. 75+) ouderen in de toekomst en een stijgende trend in veel voorkomende ziekten zoals hartinfarcten en hersenbloedingen. Daarnaast voelen ouderen in Scherpenzeel zich relatief vaker eenzaam. Daarom zijn eenzaamheid, zelfredzaamheid en sociale cohesie belangrijke onderwerpen in relatie tot ouderen.

Wat komt er op ons af?
Er zijn een aantal ontwikkelingen die op ons af komen en invloed hebben op het thema gezondheid. Vergrijzing is een landelijke ontwikkeling die we ook in Scherpenzeel zien. Dit heeft invloed op onze samenleving, we hebben het dan onder andere over langer thuis wonen en mantelzorg. Er komen steeds meer ouderen in onze gemeente. Ouderen willen graag zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Langer thuis wonen is met name gericht op het langer zelfstandig wonen van ouderen en inwoners met een beperking en/of ggz-problematiek (geestelijke gezondheidszorg). Dat betekent dat er soms wel aanpassingen nodig zijn. Daarnaast komt het steeds vaker voor dat partners, kinderen, familie, vrienden en andere bekenden aan een naaste zorg of ondersteuning verlenen. Dit noemen we mantelzorg en doen mensen vaak vrijwillig en onbetaald. Mantelzorg kost mensen veel energie en moet vaak gebeuren naast opleiding, werk of hobby’s. Het kan dus een fijne oplossing zijn voor de persoon die zorg nodig heeft, maar we moeten er op letten dat de mantelzorger (die de zorg verleent) ook voldoende steun krijgt.

Hoe zien we de toekomst van gezondheid?
In Scherpenzeel vinden we het belangrijk om te sporten, bewegen en ontmoeten. We stimuleren inwoners om te gaan en blijven sporten ter bevordering van hun gezondheid. We ondersteunen daarbij verenigingen om ook in de toekomst hun activiteiten te kunnen uitvoeren. Een belangrijk speerpunt is het bewegen en het voorkomen van eenzaamheid onder kwetsbare inwoners. We streven ernaar dat ouderen langer passend thuis kunnen blijven wonen. Gezondheid hangt nauw samen met mobiliteit, we richten de omgeving zo in dat bewegen aantrekkelijk is en gebruik van fietsen en openbaar vervoer wordt gestimuleerd. We vinden het belangrijk dat iedereen kan meedoen in Scherpenzeel en de omgeving daaraan bijdraagt door het stimuleren van sociaal contact en ontmoeting. De woonomgeving is groen, klimaatadaptief ingericht en functies zijn op een gezonde manier gemengd. De omgeving nodigt uit tot gezond gedrag, zoals een tabaksrookvrije openbare ruimte. Daarnaast willen we in het buitengebied meer mogelijkheden om te bewegen, zoals veilige wandel- en fietspaden. Op het gebied van zorg en ondersteuning werken het sociale en ruimtelijke domein binnen de gemeentelijke organisatie samen.

Relatie met: Wonen, Milieu, Recreatie en toerisme, Infrastructuur en mobiliteit, Voorzieningen, Groene omgeving, Openbare orde en veiligheid, Duurzaamheid en klimaat, Vitale en leefbare gemeente, Groene en gezonde toekomst, DNA van Scherpenzeel