Ruimte voor nieuwe energie

In 2050 is Scherpenzeel energieneutraal en wekken we alle energie (elektriciteit en warmte) die we binnen de gemeente nodig hebben duurzaam op. Om daar te komen is besparing cruciaal. We zetten in op duurzamere woningen, bedrijven en vervoer. Door technische ontwikkelingen, innovatie (isolatie, elektrisch rijden en warmtepompen) maar ook door een maatschappelijke verandering. Het doel is om nieuwe energie uit duurzame bronnen binnen de gemeentegrenzen te realiseren waarbij we de mogelijkheden buiten de gemeentegrenzen niet uit het oog verliezen. Voor de totale energievraag is, gebaseerd op de huidige technieken, een combinatie nodig van zonne- en windenergie. We zetten maximaal in op zonnepanelen op daken. In 2030 willen we 6 ha zon op dak realiseren. Aanvullend zoeken we in Scherpenzeel Noord naar ruimte voor initiatieven voor duurzame opwek in de vorm van zonne- en windenergie. Hiervoor gelden diverse randvoorwaarden en kaders, zoals vastgelegd in de Energievisie. Bij het onderzoek naar  zoekgebieden is de ruimtelijke en landschappelijke inpassing van belang. Bij het realiseren van duurzame opwek is het bovendien belangrijk dat wordt bijgedragen aan de biodiversiteit in het gebied, maar ook andere opgaven zoals klimaatadaptatie en waterberging, en het versterken van de agrarische structuur.
Daarnaast kijken we in de toekomst verder naar nieuwe technieken die we kunnen toepassen voor zowel opwek als opslag van energie. Denk daarbij aan energie uit oppervlakte-, riool- of drinkwater, waterstof of de bodem. Naast elektriciteit zetten we ook in op nieuwe vormen van warmte.

Een nog groener dorp

Scherpenzelers zijn trots op hun groene dorp. Dat groen willen we in de toekomst behouden en versterken. We realiseren meer groen, zowel in huidige als nieuwe woonwijken. Hierdoor zorgen we dat onze inwoners meer ruimte hebben om te bewegen en te ontmoeten. Het groen draagt ook bij aan woonplezier, klimaatadaptatie en de omgevingskwaliteit. In bestaande wijken verwelkomen we initiatieven die bijdragen aan meer en kwalitatief beter groen. Kwalitatief goed groen gaat bijvoorbeeld over voldoende groeiruimte zowel boven- en ondergronds. Ook gaat het over de juiste plantenkeuze op de juiste plek, geschikt voor en passend bij de omgeving en met goede verbindingen tussen het groen. Zo ontstaat een groen netwerk waarin gewandeld en gefietst kan worden, een sterke verbinding tussen het dorp en het buitengebied. Daarmee willen we ook bijdragen aan (meer) biodiversiteit in onze gemeente. Het landschapsbeheer in het buitengebied willen we op de lange termijn op goed niveau houden. Daarbij is het belangrijk dat we beschermen wat waardevol is en versterken en benutten wat kansrijk is.  We onderzoeken de komende jaren waar mogelijkheden liggen om grote stappen te zetten in de vergroening van onze gemeente en combineren oplossingen met waterberging.

Voor nieuwbouw stellen we een scherpere ambitie ten aanzien van groen, water en biodiversiteit. Daarnaast nemen we groen mee in de integrale afwegingen bij nieuwe ontwikkelingen in de gemeente. We vertalen deze groenambitie in concrete beleidsregels in het omgevingsplan.

Toekomstbestendige woningen en bedrijven

We pakken als gemeente een stimulerende en faciliterende rol bij initiatieven vanuit inwoners om hun eigen woning te verduurzamen. Vanaf eind 2021 is hiervoor een speciale duurzaamheidslening. Voor duurzame energie opwekking bij monumentale gebouwen is maatwerk noodzakelijk. Hierbij zetten we ook in op kennisoverdracht. Daarnaast geven we ook bedrijven de ruimte om verduurzamingsmaatregelen te nemen voor hun eigen bedrijf en op eigen terrein. Zeker initiatieven rondom zonnepanelen op daken moedigen wij aan, ook onderzoeken we ruimte voor wind in het buitengebied. Andere maatregelen zijn mogelijk indien deze beperkt effect op de omgeving, milieu en het landschap hebben.

Gezondheid en veiligheid integraal

Het bevorderen van een gezonde en schone leefomgeving is belangrijk in Scherpenzeel. We werken naar een gemeente waarin we overal voldoen aan de wettelijke normen. Ook al is dit op sommige plekken lastig vanwege de luchtkwaliteit. Daarom hebben we als gemeente onze handtekening gezet onder het Schone Luchtakkoord. Doel van het akkoord is gezamenlijk de luchtkwaliteit in Nederland permanent verbeteren. Met onze aanpak van binnenlandse bronnen streven we naar een gezondheidswinst van minimaal 50 procent in 2030 ten opzichte van 2016. Dat betekent dat mensen langer, gezonder en met meer kwaliteit leven. Daarmee wordt toegewerkt naar de WHO-advieswaarden in 2030. We komen in actie door de komende jaren uit te werken welke maatregelen er nodig zijn. Bij nieuwe ontwikkelingen nemen we veiligheid en gezondheid integraal en in samenwerking tussen het ruimtelijk en sociaal domein, mee in de keuzes die we maken. Hierbij richten we ons niet alleen op het verminderen van milieueffecten, maar ook het faciliteren van gezond gedrag. Hieraan geven we vorm in het Sportakkoord en Preventieakkoord. We stimuleren gezond gedrag ook door via Rookvrije Generatie te komen tot een tabaksrookvrije openbare ruimte. We onderzoeken waar meer maatregelen nodig zijn rondom Zwarte Land om geluidsoverlast te verminderen, bijvoorbeeld door geluidsschermen of maatregelen bij de bron.

Wat gaan we doen?

• We verminderen het energiegebruik door in te zetten op isolatie en energiebesparende technologie.

• We zetten in op duurzame opwekking van energie. We zetten maximaal in op zonnepanelen op bestaande en nieuwe gebouwen en boven parkeerplaatsen. Hiervoor onderzoeken we wettelijke mogelijkheden en stimulans. We onderzoeken de mogelijkheden om duurzame opwek te realiseren van zonne- en windenergie in Scherpenzeel Noord om onze ambities tot 2030 te behalen. Hiervoor stellen we een zonneladder en windwijzer op. Ook kijken we verder naar nieuwe technieken die we in de toekomst kunnen toepassen.

• In het omgevingsplan stellen we regels op voor (minimale) hoeveelheid groen, biodiversiteit en water in woongebieden en bedrijventerreinen. Deze richtlijnen kunnen per wijk verschillen om optimaal in te spelen op de behoefte.

• We stimuleren inwoners en ondernemers om initiatieven te starten op het gebied van energiebesparing en -opwek, maar ook het vergroenen van hun eigen tuin en bedrijf. We onderzoeken de mogelijkheden om kleinschalige opwek van zonne-energie (zon op land) tot 0,5 ha mogelijk te maken.

• We kijken naar mogelijkheden voor een richtlijn rondom groen/verharding in tuinen. Ook mogelijkheden ter stimulering van natuurinclusief bouwen en een herziening van het snippergroen beleid kunnen bijdragen aan het vergroenen van Scherpenzeel.

• We geven invulling aan Duurzaamheid door de acties op de 10 thema’s uit het Uitvoeringsprogramma Planet te realiseren.

• We stimuleren gezond gedrag:

  • Door inwoners te stimuleren om zich lopend of met de fiets door de gemeente te verplaatsen.

  • We onderhouden toegankelijke en veilige openbare ruimte.

  • We realiseren uitnodigende fiets- en wandelroutes vanuit het buitengebied naar het centrum.

  • We realiseren meer en natuurlijke/kwalitatieve ontmoetingsplekken en speelplekken, samen met en op basis van de wensen van de inwoners in de wijken.

• In het omgevingsplan leggen we de regels (waaronder milieunormen) vast, die we hanteren voor een gezonde en veilige woonomgeving. Daarbij bepalen we gebiedsgerichte afwegingskaders voor aandachtsgebieden en voorschriftgebieden in het kader van (omgevings)veiligheid. Dit doen we in afstemming met andere gemeenten in de regio.

• We geven uitvoering aan het Bomenstructuurplan door jaarlijkse boomplantprojecten. We herzien de Bomenverordening en deze regels belanden straks in het Omgevingsplan.

Relatie met: Gezondheid, Groene omgeving, Wonen, Duurzaamheid en klimaat, Energietransitie, Milieu, Openbare orde en veiligheid, Water als inrichtingsprincipe, DNA van Scherpenzeel