Wat is openbare orde en veiligheid?
Veiligheid is één van de belangrijkste aandachtsgebieden van de overheid. Het is niet vanzelfsprekend om in een veilige omgeving te wonen en daarom hebben we daar in Scherpenzeel aandacht voor. Openbare orde wil zeggen dat er maatschappelijke rust en veiligheid heerst, zodat inwoners er fijn en veilig kunnen wonen en leven. Deze orde wordt gehandhaafd door de uitvoerders, zoals boa’s en ambtenaren onder leiding van de burgemeester. De burgemeester kan hiervoor bepaalde dingen in de gemeente verbieden en de politie opdracht geven deze verboden af te dwingen. In Scherpenzeel werken we op het gebied van veiligheid en beleid samen met de gemeenten Barneveld en Nijkerk, in samenwerking met het Openbaar Ministerie en de Politie.

Daarnaast is een belangrijk onderdeel van veiligheid het voorbereiden op calamiteiten of noodsituaties. Een ramp kan overal gebeuren. Denk aan een brand in een fabriek waar gewerkt, een explosie van een passerende tankauto, een overstroming van één van de rivieren of een natuurbrand bij jou in de buurt. Het is belangrijk om dat inwoners hun omgeving kennen en weten welke mogelijke risico's er zijn. Dit kan via de risicokaart. Voor het voorkomen en reageren op mogelijke noodsituaties werkt gemeente Scherpenzeel samen met de Veiligheidsregio. De veiligheidsregio heeft als doel het optimaal borgen van de kwaliteit van het leven gericht op de veiligheid en de gezondheid van bewoners. Zij hebben daarbij aandacht voor rol, samenwerking, kwaliteit en informatievoorziening.

Waar staan we nu?
Scherpenzeel is een relatief veilige omgeving om te wonen. Volgens cijfers van de VNG scoort Scherpenzeel op alle misdrijven lager dan het gemiddelde in Nederland. In totaal waren er in 2019 219,79 misdrijven per 10.000 inwoners in Scherpenzeel, dat is lager dan de 464,49 misdrijven per 10.000 inwoners wat het landelijke gemiddelde is. Dit zie je ook naar type misdrijf, maar ook in bijvoorbeeld de type diefstallen zie onderstaand figuur.

Figuur: Aantal misdrijven per 1.000 inwoners in Scherpenzeel

Figuur: Aantal diefstallen per 1.000 inwoners in Scherpenzeel

Dat betekent echter niet dat we er zijn. Er zijn ook minder tastbare aspecten van veiligheid, namelijk overlast, onveiligheidsgevoelens bij inwoners, vermijdingsgedrag van bepaalde plaatsen of op bepaalde tijden, en de perceptie van onveiligheid. Op deze onderdelen scoort Scherpenzeel niet zoveel beter dan het gemiddelde in Nederland. Sterker nog, op onveiligheidsgevoelens en onveiligheidsperceptie scoren Scherpenzelers juist slechter dan het landelijk gemiddelde, zie onderstaand figuur.

Figuur: Veiligheidsindices in Scherpenzeel

Wat komt er op ons af?
De wereld om ons heen verandert en dat heeft ook invloed op het veiligheidsbeleid. We houden rekening met maatschappelijke ontwikkelingen die de komende jaren impact hebben op het openbare orde en veiligheidsbeleid in Nederland en Scherpenzeel. Zo zien we een daling van de ‘traditionele criminaliteit’ en zien we dat digitale dreiging en georganiseerde ondermijnende criminaliteit steeds groter worden. Dat laatste is moeilijk in een zin samen te vatten, maar ondermijning betekent grofweg het vermengen van de onderwereld en de bovenwereld. Het is een maatschappelijk probleem. Voorbeelden zijn bedreigde bestuurders en ambtenaren, afpersingspraktijken, de innesteling van criminele activiteiten in buurten en woonwijken of het ontstaan van ‘vrijplaatsen’. We zien ook andere ontwikkelingen, zoals in de vorm van een toename van incidenten met kwetsbare personen, zoals personen met verward gedrag. De dreiging van terrorisme (bijvoorbeeld door extremisme) gaat ons hele land aan.

Er zijn ook trends en ontwikkelingen die ontstaan in onze samenleving en organisatie. Rollen worden anders doordat de inwoners zelfredzamer worden, de overheid meer faciliteert en loslaat en we meer integraal samenwerken met verschillende organisaties. Dat laatste zorgt ervoor dat we bijvoorbeeld persoonsgerichte aanpak kunnen toepassen.
Wat verder van invloed is op het thema openbare orde en veiligheid is de toename van (sport)evenementen. En ook de ontwikkelingen rondom digitalisering en data collectie (smart society, smart city en big data) spelen een rol.

Door de ontwikkelingen op het gebied van klimaatverandering zien we steeds extremer weer. Dit kan leiden tot calamiteiten en noodsituaties in het land, zoals in overstromingen en bosbranden.

Hoe zien we de toekomst van openbare orde en veiligheid?
De gemeente Scherpenzeel kiest voor een krachtige aanpak van de problemen op de gekozen thema’s, zowel lokaal als regionaal (focus). Wij willen daarbij oplossingsgericht samenwerken. Niet de taken van de afzonderlijke partijen, maar het veiligheidsprobleem en de integrale aanpak staan centraal. De prioriteit ligt de komende vier jaar op de ‘high impact crimes’ (woninginbraken, overvallen en geweldsdelicten), ondermijning (drugs, hennep en mensenhandel) en overlast in wijken en buurten. Het beleid is gericht op een aantal uitgangspunten:

• We versterken het veiligheids- en handelingsbewustzijn van inwoners, inwonersgroepen, organisaties en ondernemers;
• We versterken onze informatiepositie;
• We richten ons, waar mogelijk, op een gebiedsgerichte en persoonsgerichte aanpak;
• We werken samenlevingsgericht en vergroten de weerbaarheid en zelfredzaamheid van inwoners en ondernemers;
• We willen een goede verhouding tussen preventieve en repressieve maatregelen.

Wat we daarvan in de omgeving terug zien bestaat uit een aantal elementen. Door inzet van BOA’s zien we handhaving op straat om bijvoorbeeld parkeertoezicht uit te voeren. We werken aan Keurmerken Veilig Ondernemen (KVO) voor het winkelgebied en het buitengebied van Scherpenzeel. We werken aan veiligheid en veiligheidsbesef bij evenementen en stellen daarvoor kaders. De gemeente Scherpenzeel houdt nadrukkelijk rekening met de verkeersveiligheid. Dat geldt voor de inrichting van de openbare ruimte, de ontwikkeling van nieuwe woonwijken en de toegankelijkheid voor hulpdiensten (zoals de brandweer en de ambulancediensten). Wij werken samen met bewoners en ondernemers. Een samenwerking in buurtpreventieteams, wijkplatforms whatsappgroepen en burgernet. Ook is er een samenwerking met de verschillende ketenpartners. Zo blijft Scherpenzeel ook in de toekomst een gemeente waarin we fijn en veilig wonen.

Relatie met: Infrastructuur en mobiliteit, Milieu, Wonen, Werk en ondernemen, Duurzaamheid en klimaat, Vitale en leefbare gemeente, Groene en gezonde toekomst, DNA van Scherpenzeel, Water als inrichtingsprincipe